Sleutelen aan elektrische machines; kan dat zomaar?

Hoewel veel heftrucks al jaar en dag voorzien zijn van elektrische aandrijvingen, worden ook steeds meer wielladers, trekkers en verreikers geëlektrificeerd. Dat zorgt voor minder lawaai en geen uitstoot op de werkplek. Maar voor het mechanisatiebedrijf wordt het wel complexer. Het sleutelen aan elektrische machines brengt immers risico’s met zich mee. Kortsluiting, elektrocutie en brand zijn elektrotechnische gevaren.

Door de grote risico’s mag niet elke monteur klakkeloos aan deze machines sleutelen. Jan Willem Groot Wassink, trainer van Aeres Tech, legt uit: “Het is afhankelijk van het nominaal vermogen of je aan de machine mag sleutelen of niet. Komt het nominaal vermogen boven 1.250 VA uit, dan dien je volgens de NEN normering gecertificeerd te zijn. Naast de NEN certificering dien je ook specifiek voor die machine de producttraining te hebben gevolgd. Een algemene HV training en een specifieke producttraining dus. Heb je dat niet, dan mag je aan dit soort voertuigen zogezegd nog geen hydrauliekslang vervangen. Simpelweg omdat je te dicht bij de elektrische installatie in de buurt komt.”

Elke monteur die onderhoud verricht aan een elektrische installatie moet de zogeheten NEN 3140-certificering (veilig werken aan elektrische installaties) behalen. Tijdens deze training word je geschoold in de risico’s, het creëren van een veilige werkplek, het spanningloos werken en het uitvoeren van correcte veiligheidsstappen.

Gaat de monteur ook sleutelen aan elektrische voertuigen, dan moet hij de zogeheten NEN 9140-certificering (veilig werken aan elektrische en hybride voertuigen) behalen. Hierbij leer je onder meer welke maatregelen je moet nemen om de elektrische gevaren weg te nemen. Ook leer je hoe je defecte en beschadigde elektrische voertuigen veilig kunt opslaan. In de producttraining leer je waar het HV systeem op de machine zit en wat de werking ervan is. Erg belangrijk is ook dat de monteur zich ervan bewust is hoe hij het HV systeem spanningsvrij kan maken en dit kan meten.

De training NEN 9140 is er in drie niveaus; voldoende onderricht persoon (VOP), vakbekwaam persoon (VP) en werkverantwoordelijke (WV). Een voldoende onderricht persoon mag onderhoud en reparaties aan een elektrisch voertuig uitvoeren, zolang er maar geen spanning op het elektrische circuit staat. Een vakbekwaam persoon moet alvorens metingen uitvoeren om aan te tonen dat er geen spanning op het voertuig staat. Naast reparaties mag een vakbekwaam persoon ook diagnoses stellen en een hoogvoltage accupakket monteren of demonteren. De werkverantwoordelijke is verantwoordelijk voor het veilig werken aan een elektrische voertuig, veelal is dit de werkplaatchef.